Rozliczenia gotówkowe a koszty uzyskania przychodów – limit 15.000 zł – zmiana interpretacji
 

Od 1 stycznia 2015 r obowiązują ograniczenia w zaliczaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów nie zapłaconych w sposób bezgotówkowy. Ograniczenia dotyczą sytuacji, gdy stronami umowy są przedsiębiorcy, tzn. osoby fizyczne podlegające wpisowi do CEIDG, oraz podmioty podlegające wpisowi do Rejestru Przedsiębiorców (np. spółka jawna, komandytowa, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, ale także stowarzyszenie czy fundacja wpisane do tego rejestru)
Drugi element ograniczenia, to kwota jednorazowa wartość transakcji – przekroczenie kwoty 15.000 zł powoduje obowiązek rozliczeń bezgotówkowych. Gdy wartość transakcji przekracza 15.000 zł – cała transakcja powinna być płacona w formie bezgotówkowej, zapłacenie niewielkiej części gotówką powoduje, że wartość całej transakcji nie będzie kosztem uzyskania przychodów.
Poważnym problemem jest pojęcie „jednorazowej wartości transakcji”. Transakcja to umowa. W ostatnim okresie nastąpiła zmiana interpretacji w przypadku zawarcia umowy na czas nieokreślony. Początkowo w takich sytuacjach przyjmowano, że wartość transakcji to wartość płatności wynikającej za dany okres rozliczeniowy, jednak obecnie ta korzystna interpretacja się zmieniła. Wg aktualnych interpretacji przy określaniu wartości transakcji  należy brać pod uwagę sumę płatności, które już nastąpiły i muszą nastąpić w przypadku możliwie najwcześniejszego rozwiązania umowy. Na przykład umowa na czas nieokreślony, wypowiedzenia w umowie trwa 3 miesiące, opłata za miesiąc np. 6.000 zł brutto – w trakcie umowy kwota 15.000 zł musi być przekroczona – od pierwszego miesiąca obowiązuje forma bezgotówkowa płatności. Drugi przykład umowa najmu na czas nieokreślony, wypowiedzenie wg umowy 3 miesięczne, stawka miesięczna 2.000 zł brutto – wiadomo, że w okresie wypowiedzenia suma należności wyniesie 6.000 zł, strony już w piątym miesiącu wiedzą, że limit 15.000 zł zostanie przekroczony, obowiązuje płatność bezgotówkowa od tego miesiąca.
W pozostałych przypadkach sytuacja nie uległa zmianie. Warto jednak przypomnieć obowiązujące zasady. Jeżeli umowa dotyczy jednorazowego świadczenia (zakup towaru lub usługi) – nie ma problemu z ustaleniem wartości. Trzeba tylko pamiętać, że chodzi o kwotę brutto, a nie netto. I nie chodzi o jednorazową płatność, ale wartość całej umowy, niezależnie np. od faktu zapłaty w ratach. Nie ma znaczenia wartość raty ale wartość całej umowy.
Między przedsiębiorcami ,może zostać też zawarta umowa na czas określony (np. umowa najmu czy leasingu). W takiej sytuacji bierze się pod uwagę wartość całej umowy, a nie pojedynczej płatności, np. umowa najmu na rok z miesięczną kwotę brutto do zapłaty 1.500 zł powoduje, że wartość transakcji wyniesie 18.000 zł - jest wyższa niż 15.000 zł - dla zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wszystkie płatności muszą być regulowane bezgotówkowo. Gdyby w tym przykładzie wartość miesięcznej kwoty do zapłaty brutto wynosiła 1.000 zł – dopuszczalna byłaby płatność gotówkowa (wartość transakcji wyniosłaby 12.000 zł).
Pewne wątpliwości budziło zastosowanie innych form regulowania zobowiązania niż tradycyjny przelew bankowy. Obecnie jest jasne, że nie ma problemu z kosztami uzyskania przychodów w przypadku stosowania kompensaty, inkasa, akredytywy, weksla, wymiany barterowej, kart płatniczych, oraz systemów pośredniczących jak PayU czy PayPal. Ale zakup towaru za pobraniem jest traktowana jako sprzedaż gotówkowa i może powodować konieczność korygowania kosztów.